لواشک یکی از معروف ترین خوراکی ها در ایران است که از میوه ها تولید می شود. بسته بندی این محصول از اهمیت بسیاری برخوردار است زیرا نقش مهمی در حفظ کیفیت و ماندگاری آن دارد. در این مقاله به بررسی تاریخچه، فرآیند، انواع و همچنین مزایا و معایب بسته بندی لواشک می پردازیم. پس با ما همراه باشید.
تاریخچه بسته بندی لواشک
بسته بندی لواشک در قدیم، به روش های سنتی انجام می شد. برای مثال در زمان قدیم برای بسته بندی از کاغذهای روغنی و مومی استفاده می شد که مزایا و معایب خود را داشتند. پس از پیشرفت تکنولوژی، بسته بندی لواشک نیز تحول یافته و با روش های مدرن تر و بهداشتی تری انجام می شود.
انواع بسته بندی لواشک
بسته بندی لواشک انواع مختلفی دارد. همچنین در هر نوع بسته بندی، از مواد و روش های متفاوتی استفاده می شود. در ادامه به بررسی این بسته بندی ها می پردازیم.
بسته بندی سنتی لواشک
بسته بندی سنتی یکی از انواع بسته بندی لواشک است که هنوز هم از آن استفاده می شود. در ادامه دو نوع بسته بندی سنتی بیان شده است:
- کاغذ های روغنی و مومی: کاربرد این بسته بندی بیشتر در گذشته بوده است. از مزایای آن می توان به هزینه کم و دسترسی آسان اشاره کرد. معایب آن نیز شامل نفوذ پذیری و عدم بهداشت کافی است.
- پلاستیک های ساده: از این نوع بسته بندی نیز همچنان در برخی جاها استفاده می شود. هزینه کم و استفاده آسان از مزایا و تاثیرات زیست محیطی و احتمال نفوذ هوا به داخل بسته، از معایب این بسته بندی است.
بسته بندی مدرن لواشک
پس از پیشرفت تکنولوژی و ایجاد تحول در صنایع، بسته بندی های جدیدی برای تولید لواشک کشف شد. در ادامه به چند نوع بسته بندی لواشک می پردازیم:
- پلاستیک های چند لایه: این بسته بندی از چند لایه مواد مختلف تشکیل شده که مانع عبور هوا به داخل بسته می شود. این بسته بندی دارای حفظ کیفیت و ماندگاری بهتری می باشد ولی هزینه بیشتری را به همراه دارد.
- بسته بندی وکیوم: در این بسته بندی، با استفاده از وکیوم هوای داخل بسته مکش شده و باعث افزایش ماندگاری محصول می شود. معمولا از این نوع بسته بندی در محصولات صادراتی استفاده می شود.
- بسته بندی زیست تجزیه پذیر: در این نوع بسته بندی از موادی استفاده می شود که باعث حفظ محیط زیست می شود. مزایای این بسته بندی شامل کاهش آلودگی محیط زیست است اما ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد.
بسته بندی های مخصوص لواشک
بسته بندی لواشک انواع دیگری هم دارد که مخصوص است و خیلی کاربرد ندارد. در ادامه دو مورد از این بسته بندی ها ذکر شده است:
- بسته بندی هدیه: این بسته بندی دارای طرح های زیبا و جذاب می باشد و برای هدیه دادن محصول به دیگران است و مصرف کنندگان مخصوص خود را دارد.
- بسته بندی کوچک و تکی: این بسته بندی همانطور که از اسمش مشخص است، برای مصرف سریع و حمل آسان محصول می باشد. بیشتر کودکان و نوجوانان از این نوع بسته بندی لواشک استفاده می کنند.
مواد مورد نیاز بسته بندی لواشک
برای تولید بسته بندی لواشک، از مواد مختلفی استفاده می شود. این مواد دارای مزایا و معایبی هستند. در ادامه به این مواد اشاره شده است:
- مواد پلاستیکی: این مواد شامل پلاستیک های معمولی و چند لایه است که دارای ماندگاری بالا می باشند اما مشکلات زیست محیطی را نیز به همراه دارند.
- مواد کاغذی و مقوایی: این مواد در بسته بندی های سنتی استفاده می شوند و مزایای زیست محیطی دارند، اما دارای ماندگاری و کیفیت کمتری نسبت به بقیه مواد هستند.
- مواد زیست تجزیه پذیر: این مواد از منابع طبیعی تهیه می شوند و مزایای آن، تجزیه پذیری در محیط زیست است. اما هزینه بیشتری به همراه دارد.
فرآیند بسته بندی لواشک
بسته بندی لواشک دارای مراحل مختلفی است که همگی باید طی شوند تا به محصول نهایی برسیم. در ادامه این مراحل را کامل توضیح داده ایم:
- تولید لواشک: در اولین مرحله، میوه ها تبدیل به لواشک می شوند. برای این کار باید میوه ها شسته، پوستشان کنده و له شوند تا به شکل پالپ در آیند. سپس پالپ میوه ها خشک شده و به صورت ورقه های نازک لواشک برای بسته بندی آماده می شوند.
- بسته بندی اولیه: پس از اینکه لواشک تولید شد، سپس باید داخل بسته بندی اولیه قرار گیرد که از نفوذ هوا و آلودگی جلوگیری شود. بسته بندی اولیه می تواند شامل قرار دادن محصول داخل بسته پلاستیکی، کاغذ های روغنی یا وکیوم کردن باشد. این مرحله ممکن است دستی یا توسط دستگاه ها و ماشین آلات انجام شوند.
- بسته بندی ثانویه: پس از بسته بندی اولیه نوبت به بسته بندی ثانویه می رسد. در این مرحله، بسته های لواشک که در مرحله قبل تشکیل شدند، داخل جعبه ها یا کارتن هایی قرار می گیرند. این کار موجب ایمنی بیشتر محصول در برابر فشار، ضربه و رطوبت می شود و همچنین حمل و نقل را ساده تر می کند.
- قرار دادن برچسب اطلاعات لواشک: در این مرحله، برچسبی روی بسته بندی محصول قرار می گیرد که دارای اطلاعاتی مانند تاریخ تولید و انقضاء، ارزش غذایی، مواد تشکیل دهنده و … می باشد. این اطلاعات برای مصرف کنندگان بسیار ضروری است.
- کنترل کیفیت: قبل از اینکه محصول نهایی به بازار عرضه شود، بررسی و از سلامت و کیفیت مطلوب آن اطمینان حاصل می شود. هرگونه ایراد یا نقصی در این مرحله شناسایی و برطرف می شود.
- ذخیره سازی و حمل و نقل: پس از اینکه کیفیت محصول بررسی شد، در انبار های مناسب ذخیره و آماده ارسال به بازار می شود. در این مرحله، شرایطی مثل دما و رطوبت انبار باید دقیق کنترل شود تا کیفیت محصول کاهش نیابد.
انواع دستگاه بسته بندی لواشک
برای تولید و بسته بندی لواشک از دستگاه های مختلفی استفاده می شود. هر کدام از این دستگاه ها وظیفه خاص خود را دارند و ممکن است بسته به نوع بسته بندی و نیاز های تولید متفاوت باشند. در ادامه به برخی از این دستگاه ها اشاره شده است:
- دستگاه برش و شکل دهی: ورقه لواشک بعد از تولید که در اندازه های بزرگ است باید به شکل ها و ابعاد کوچک تر در آید. این دستگاه با استفاده از تیغه های تیز و دقت بالا این کار را انجام می دهد.
- دستگاه بسته بندی فرم پر سیل (Form-fill-seal): این دستگاه یکی از پرکاربردترین ماشین آلات در صنایع غذایی است. دستگاه تمام اتومات فرم پرسیل، به صورت خودکار بسته بندی پلاستیکی را تولید، داخل آن را با مواد غذایی پر و مهر و موم می کند و محصول آماده می شود. همچنین این دستگاه می تواند لواشک را با سرعت و دقت بالا داخل بسته ها قرار دهد.
- دستگاه وکیوم بسته بندی: از این دستگاه در بسته بندی وکیومی استفاده می شود. این دستگاه هوای داخل بسته را مکش و آن را مهر و موم می کند. این کار باعث جلوگیری از ورود هوا داخل بسته، اکسیداسیون و فاسد شدن لواشک می شود. این روش برای بسته بندی های صادراتی و بلند مدت بسیار مناسب است.
- دستگاه ترموفرمینگ (Thermoforming): دستگاه ترموفرمینگ برای بسته بندی های پلاستیکی سخت و مقاوم استفاده می شود. در این دستگاه پلاستیک به صورت ورق های نازک حرارت داده و به شکل قالب تبدیل می شود. پس از شکل دهی، لواشک داخل بسته بندی قرار می گیرد. این روش بسته بندی برای مقاومت و نمایش بهتر محصول مناسب است.
- دستگاه شرینک پک (Shrink pack): دستگاه شرینک پک یک فیلم پلاستیکی را به دور بسته بندی اولیه می پیچد و سپس با استفاده از حرارت آن را محکم فشرده می کند. این روش حفاظت و مقاومت مناسبی را برای محصول فراهم می کند و همچنین ظاهر زیبا و جذابی هم به محصول می بخشد. علاوه بر این ها، می توان از این روش برای بسته بندی چندتایی هم استفاده کرد.
مزایا و معایب بسته بندی لواشک
بسته بندی لواشک با وجود مزایا و کاربرد های فراوان و مفید، می تواند معایبی هم داشته باشد. مزایا و معایب بسته بندی با توجه به انواع آن متفاوت است. در ادامه به برخی از این مزایا و معایب اشاره شده است.
مزایا بسته بندی لواشک
بسته بندی لواشک مزایای بسیار زیادی دارد که در ادامه برخی از آنها بیان شده است:
- حفظ کیفیت و تازگی: بسته بندی مناسب لواشک باعث جلوگیری از عبور هوا به داخل بسته، اکسیداسیون و فاسد شدن محصول می شود. همچنین بسته بندی های هوابند و با کیفیت، طعم و عطر لواشک را حفظ می کنند.
- افزایش ماندگاری: بسته بندی های محافظ مانند وکیوم و چند لایه باعث افزایش ماندگاری محصول می شوند. با بسته بندی مناسب، ضایعات محصول هم کاهش می یابد و مدت زمان بیشتری قابل نگهداری است.
- جذابیت ظاهری و بازاریابی: ظاهر و طراحی محصول می تواند بر فروش محصول تاثیرگذار باشد و مشتریان را جذب خود کند. همچنین برچسب های اطلاعاتی روی محصول مشتریان را از مواد تشکیل دهنده،ارزش غذایی، تاریخ تولید و انقضاء مطلع می کند که موجب اعتماد مصرف کننده به محصول می شود.
- مقاومت فیزیکی: بسته بندی مناسب می تواند از محصول در برابر فشار و ضربات و سایر آسیب های فیزیکی محافظت کند. همچنین این مزیت باعث حمل و نقل آسان تر و ایمن تر می شود.
- بهداشت ایمنی: بسته بندی مناسب از آلودگی های خارجی جلوگیری می کند. ایمنی و مقاومت بسته بندی محصولات مانع دستکاری و باز شدن ناخواسته محصول می شود.
معایب بسته بندی لواشک
با وجود مزایای زیاد بسته بندی لواشک، معایبی هم دارد که می توانند بر محیط زیست هم تاثیر داشته باشند. در ادامه این معایب شرح داده شده اند:
- هزینه های بسته بندی: برای بسته بندی محصول، از دستگاه ها و موادی استفاده می شود که می تواند هزینه نهایی را افزایش دهد. همچنین دستگاه های بسته بندی، گاهی اوقات نیاز به تعمیر دارند که باز هم هزینه بر است.
- مشکلات زیست محیطی: استفاده از مواد تجزیه ناپذیر مثل پلاستیک در بسته بندی، موجب آلودگی محیط زیست می شود. همچنین برای بسته بندی منابع طبیعی زیادی مصرف می شود که می تواند باعث تخریب محیط زیست شود.
جمع بندی
بسته بندی لواشک نقش بسیار مهمی در حفظ کیفیت و ماندگاری این محصول دارد. انتخاب بسته بندی مناسب با توجه به نیازهای محصول و بازار، اهمیت زیادی دارد و می تواند به موفقیت تجاری آن کمک کند. استفاده از تکنولوژی های جدید و مواد پایدار، روند آینده بسته بندی لواشک را شکل خواهد داد. وکیوم آرتا پلاست با ارائه خدماتی مانند وکیوم فرمینگ، دیامات، ظروف طلقی استوانه ای، قطعات ضخیم وکیومی و … به شما در تولید محصولاتتان کمک خواهد کرد.